گروه آریا » دانستنی ها » نیوزلند
نیوزلند

نیوزلند
نیوزلند یک جزیرهی مستقل در جنوب غربی اقیانوس آرام است. این کشور از نظر جغرافیایی شامل دو سرزمین اصلی میباشد: جزیرهی شمالی و جزیرهی جنوبی. همچنین این کشور شامل 600 جزیرهی کوچکتر نیز هست. نیوزلند در فاصلهی 2000 کیلومتری (1200 مایلی) شرق استرالیا و 1000 کیلومتری (600 مایلی) جنوب جزایر فیجی، تونگا و کالدونیای جدید قرار دارد. به علت دور بودن از مناطق دیگر، این کشور یکی از آخرین مناطقی بود که انسانها در آن ساکن شدند. در این کشور تنوع زیستی متمایزی از حیوانات، قارچها و گیاهان نسبت به کشورهای دیگر وجود دارد. کشور نیوزلند دارای قلههای بلند و آتشفشانهای متعدد است. پایتخت نیوزلند شهر ولینگتون است در حالی که پرجمعیتترین شهر آن اوکلند میباشد.
در بین سالهای 1250 تا 1300، مردم پلینزی در این جزایر زندگی میکردند که بعدها فرهنگ ماوری را به وجود آوردند. در سال 1642، جهانگرد هلندی معروف، آبل تاسمان، به اولین فرد اروپایی تبدیل شد که از نیوزلند دیدن کرده بود. در سال 1840، نمایندگان بریتانیا و رؤسای ماوریها معاهده Waitangi را امضا کردند. این معاهده حاکمیت انگلیس را بر این جزایر اعلام میکرد. در 1841، نیوزلند به یکی از مستعمرههای امپراتوری بریتانیا تبدیل شد و در 1907 به صورت حاکمیت درآمد. این کشور در سال 1947 استقلال کامل یافت. در حال حاضر، اکثریت جمعیت نیوزلند (4.9 میلیون نفر) از نسل اروپاییان هستند. ماوریهای بومی بزرگترین اقلیت نیوزلند هستند و پس از آنها آسیاییها و اهالی جزایر اقیانوس آرام جزو اقلیتهای اصلی این کشور به شمار میآیند. به همین دلیل، فرهنگ نیوزلند عمدتا از ماوریها و مهاجران انگلیسی گرفته شده است. زبانهای رسمی این کشور انگلیسی، ماوری، و زبان اشارهی نیوزلند هستند. البته زبان انگلیسی بر زبانهای دیگر غالب است.
نیوزلند که جزو کشورهای توسعه یافته محسوب میشود، در مقایسههای بینالمللی مانند کیفیت زندگی، سلامت، آموزش و تحصیل، آزادیهای مدنی و اقتصاد جزو کشورهای برتر جهان به شمار میآید. در طی دهه 1980، در این کشور تغییرات اساسی در زمینههای اقتصادی اتفاق افتاد و باعث شد نظام اقتصادی آن از یک نظام حمایتی (از تولیدات داخلی) به اقتصاد آزاد تجاری تبدیل شود. بخشهای صنعتی، کشاورزی و گردشگری منابع اصلی درآمد این کشور هستند. در سطح ملی، مرجع قانونگذاری پارلمان است و قدرتهای سیاسی و اجرایی در اختیار کابینه قرار دارد که توسط نخست وزیر اداره میشود. نخست وزیر کنونی نیوزلند جیسیندا آردن نام دارد و ملکه الیزابت دوم نیز فرمانروای این کشور است. همچنین فرماندار کل این کشور دیم پتسی ردی نام دارد. علاوه بر این، کشور نیوزلند دارای 11 شورای منطقهای و همین طور 67 مجلس برای نواحی مختلف میباشد. بخشهای دیگر این کشور عبارتند از توکلو، جزایر کوک و نیو و منطقه راس. نیوزلند یکی از اعضای ملل متحد، دولتهای مشترکالمنافع، ANZUS، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، ASEAN بهعلاوهی شش، سازمان مشارکت اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام و انجمن اقیانوس آرام میباشد.
ریشهیابی
آبل تاسمان، جهانگرد هلندی در سال 1642 از نیوزلند دیدن کرد و اسم آن را به افتخار پارلمان کشور هلند «Staten land» گذاشت. در نوشتههای او آمده است که: «این امکان وجود دارد که این سرزمین به پارلمان کشور هلند بپیوندد اما در این باره تردید دارم». در سال 1645، مهندسان هلندی نام این منطقه را به «Nova Zeelandia» تغییر دادند و پس از آن نیز مکتشف معروف بریتانیایی، جیمز کوک، نام انگلیسی نیوزلند را برای این منطقه برگزید.
Aorearoa (به معنای سرزمین ابرهای سفید) نام کشور نیوزلند در زبان ماوری است. ماوریها چندین اسم قدیمی برای دو جزیرهی اصلی نیوزلند داشتند. این اسمها شامل Te lka-a-Maui (ماهی ماوری) برای جزیرهی شمالی و Te Waipounamu (آبهای سنگ سبز) و یا Te Waka o Aoraki (قایق آئوراکی) برای جزیرهی جنوبی بودند. در اولین نقشههایی که اروپاییان طراحی کردند این جزایر به نامهای شمال (جزیرهی شمالی)، میانی (جزیرهی جنوبی)، و جنوب (جزیرهی استوارت) شناخته میشدند. از سال 1830، در نقشهها برای تشخیص دو جزیرهی بزرگ از نامهای شمالی و جنوبی استفاده میشد و تا سال 1907 این روند ادامه داشت. در سال 2009 هیئت جغرافیایی نیوزلند کشف کرد که نامهای جزیرهی شمالی و جزیرهی جنوبی هیچ وقت رسمی نشده بودند. این نامها در سال 2013 به رسمیت شناخته شدند. در حال حاضر برای این جزایر اسامی انگلیسی و ماوری هر دو مورد استفاده قرار میگیرد.
تاریخچه
نیوزلند یکی از آخرین مکانهای روی کرهی زمین بود که انسانها به آن دست پیدا کرده و در آن ساکن شدند. تاریخنگاریهای رادیوکربنی، شواهد موجود از جنگلزدایی و تغییرات DNA در جمعیت ماوریها، نشان میدهند که اولین بار پلینزیها در بین سالهای 1250 و 1300 در این منطقه زندگی میکردند. این بدین معناست که اهالی جزایر جنوبی اقیانوس آرام در آن زمان به این منطقه مهاجرت میکردند. در طی قرنهای بعدی، این مهاجران فرهنگ ماوری را به وجود آوردند. این جمعیت به دو بخش iwi (قبایل اصلی) و hapu (قبایل کوچک) تقسیم شدند که گاهی اوقات با یکدیگر همکاری داشته و گاهی اوقات نیز با هم میجنگیدند. گروهی از ماوریها نیز به جزایر چاتام مهاجرت کردند و فرهنگ موریوری را به وجود آوردند. موریوریها به تدریج در بین سالهای 1835 و 1862 از بین رفتند. دلیل اصلی این موضوع تهاجم ماوریهای تاراناکی و به بردگی گرفتن موریوریها بود. البته بیماریهای اروپایی نیز در این امر دخالت داشت. در سال 1862، تنها 101 نفر از این جمعیت باقی مانده بود و آخرین موریوری نیز در سال 1933 از بین رفت.
اولین افراد اروپایی که پا به کشور نیوزلند گذاشتند، جهانگرد هلندی معروف آبل تاسمان و همراهانش در سال 1642 بودند. در یک برخورد خصمانه که بین این افراد و ماوریها در گرفت، چهار عضو از خدمه اروپاییان و حداقل یک نفر از ماوریها کشته شدند. اروپاییها دیگر از این کشور بازدید نکردند تا این که در سال 1769، مکتشف بریتانیایی جیمز کوک تقریبا تمام خط ساحلی این منطقه را طی کرد. پس از او، تعداد زیادی از اروپاییها و آمریکاییها برای ماهیگیری و تجارت به نیوزلند آمدند. آنها غذاهای اروپایی، ابزارهای فلزی، اسلحه و کالاهای دیگری مانند چوب، غذاهای ماوری و آب را معامله میکردند. آشنایی با سیبزمینی و تفنگ، روشهای کشاورزی و جنگی ماوریها را متحول کرد. سیبزمینی به دلیل ماندگاری زیاد برای مبارزات طولانی بسیار مناسب بود. در بین سالهای 1801 تا 1840 بیش از 600 جنگ میان قبیلهای در این منطقه رخ داد و در این جنگها از تفنگهای فیتیلهای استفاده شد. در طی این جنگها بین 30.000 تا 40.000 نفر از ماوریها کشته شدند. از اوایل قرن 19، مبلغان مسیحی شروع به مهاجرت به نیوزلند کردند و این موضوع منجر به گرایش تعداد زیادی از ماوریها به مسیحیت شد. در طی قرن 19، حدود 40 درصد از ماوریها بر اثر برخی بیماریها از بین رفتند.
در سال 1788، کاپیتان آرتور فیلیپ جایگاه فرمانداری ولز جنوبی نو را به عنوان یکی از مستعمرات بریتانیا بر عهده گرفت و منطقهی نیوزلند نیز شامل آن بود. در سال 1832 در پی درخواستی از ماوریهای شمال، دولت بریتانیا جیمز باسبی را به عنوان حاکم نیوزلند منصوب کرد. در 1835، در پی اعلام استقرار قریبالوقوع فرانسویها توسط چالرز تیری، قبایل متحد نیوزلند اعلامیهای را برای شاه ویلیام چهارم در بریتانیا فرستادند و خواستار حمایت از آن شدند. در پی برخی ناآرامیها، اعلام استقرار توسط جامعهی نیوزلند و استدلال حقوقی مشکوک اعلامیه استقلال، دفتر مستعمراتی را به فرستادن کاپیتان ویلیام هابسون برای اعلام حاکمیت بریتانیا و مذاکره با ماوریها واداشت. معاهده Waitangi اولین قرارداد در این جزایر بود که در تاریخ 6 فوریه 1840 امضا شد. در پاسخ به تلاشهای جامعهی نیوزلند برای اعلام استقلال در ولینگتون و خرید زمین در آکاروا توسط مهاجران فرانسوی، هابسون در تاریخ 21 می 1840 حاکمیت بریتانیا بر کل کشور نیوزلند را اعلام کرد. در آن زمان حتی نسخههایی از معاهده همچنان در سراسر کشور برای امضا توسط ماوریها در حال پخش بود. با امضای این معاهده و اعلام حاکمیت، تعداد مهاجران، به ویژه بریتانیاییها، افزایش یافت.
نیوزلند که تا آن زمان جزو مستعمرهی ولز جنوبی نو به شمار میآمد، در تاریخ 1 جولای 1841 به یک مستعرهی مستقل تبدیل شد. این مستعمره در سال 1852 دولت مستقل یافت و نخستین پارلمان آن در سال 1854 تشکیل شد. با توجه به نگرانیهایی که در مورد ایجاد یک مستعمرهی جداگانه در جزیرهی جنوبی وجود داشت، آلفرد دومت نخست وزیر وقت، تصمیم به انتقال پایتخت از آوکلند به محلی در نزدیکی تنگه کوک گرفت. شهر ولینگتون به عنوان پایتخت انتخاب شد و برای اولین بار در سال 1865 پارلمان به طور رسمی در این شهر تشکیل شد. با افزایش تعداد مهاجران، جنگ و ستیز بر سر تصاحب زمینها بالا گرفت و در دهههای 1860 و 1870 جنگهای نیوزلند رخ داد که منجر به از دست دادن و مصادرهی سرزمینهای ماوریها شد.
در سال 1891 حزب لیبرال به عنوان اولین حزب سیاسی سازمان یافته به قدرت رسید. دولت لیبرال، که توسط ریچارد سدون اداره میشد، اقدامات بسیار مهمی در زمینههای اجتماعی و سیاسی انجام داد. در سال 1893 نیوزلند به اولین کشور در جهان تبدیل شد که حق رای را به زنان اهدا کرد.
در 1907، با درخواست پارلمان نیوزلند، پادشاه ادوارد هفتم نیوزلند را یکی از قلمروهای امپراتوری بریتانیا اعلام کرد. در 1947، این کشور مقررات Westminister را تصویب کرد و تایید کرد که پارلمان بریتانیا دیگر نمیتواند بدون اجازه این کشور قانون جدیدی را در نیوزلند به تصویب برساند.
در اوایل قرن 20، نیوزلند درگیر جنگهای جهانی اول و دوم شد و از رکود بزرگ اقتصادی پس از جنگ رنج میبرد. این رکود منجر به تظاهرات علیه اولین دولت کارگری و ایجاد تشکیلات جامع دولتی و اقتصاد حمایتی (از تولیدات داخل) گردید. پس از جنگ جهانی دوم، نیوزلند رونق بیشتری یافت و ماوریها آغاز به ترک زندگی سنتی خود کردند و برای جستجوی کار به شهرهای دیگر رفتند. در آن زمان جنبشی اعتراضی توسط ماوریها صورت گرفت. این جنبش به منظور انتقاد از اروپامحوری و شناخت بیشتر فرهنگ ماوری و پیمان Waitangi انجام شد. در سال 1975، دادگاهی برای بررسی نقض معاهدات پیمان Waitangi تشکیل شد که وظیفهی آن بررسی شکایتهای تاریخی در سال 1985 بود.
حکومت و سیاستها
نیوزلند دارای سلطنتی مشروطه با دموکراسی پارلمانی است. الیزابت دوم، ملکهی این کشور و رئیس حکومت است. فرماندار کل، نمایندهی ملکه است و با مشاورهی نخست وزیر تعیین میشود. فرماندار کل قدرتها و اختیاراتی مانند بررسی بیعدالتیها، انتصاب وزیران، سفیران و دیگر مقامات مهم، و در موقعیتهای خاص، قدرت منحل کردن مجلس و یا رد موافقتنامههای قانونی را دارد. قدرت حاکم و فرماندار کل دارای محدودیتهای قانونی نیز هست و معمولا این مقامات بدون مشورت با وزرا کاری انجام نمیدهند.
پارلمان نیوزلند دارای قدرتهای قانونی است و شامل ملکه و مجلس نمایندگان میباشد. این پارلمان همچنین شامل مجلس سنا و شورای قانونگذاری نیز بود اما در سال 1950 لغو شدند. اعضای مجلس با رای مردم انتخاب میشوند و دولت از حزبی که دارای اکثریت کرسیها در مجلس باشد تشکیل میشود. اگر اکثریتی وجود نداشته باشد، با موافقت همه احزاب یک دولت اقلیتی تشکیل میگردد. فرماندار کل وزیران را با مشورت نخست وزیر انتخاب میکند. نخست وزیر نیز توسط کنوانسیون رهبری پارلمان انتخاب میشود. کابینه که از وزیران تشکیل شده و توسط نخست وزیر رهبری میشود، بالاترین قدرت سیاسی و مسئول تصمیمگیریها و اقدامات مهم حکومتی است. اعضای کابینه تصمیمات مهم و اصلی را به صورت جمعی اتخاذ کرده و مسئولیت نتایج این تصمیمات را بر عهده دارند.
انتخابات عمومی پارلمانی هر سه سال یک بار برگزار میشود. تقریبا در تمامی انتخاباتهایی که در بین سالهای 1853 و 1993 برگزار شدند از سیستم رایگیری FPTP استفاده شد. از زمان انتخابات سال 1996، این سیستم به سیستم MMP تغییر یافت. در سیستم MMP، هر نفر 2 رای دارد. یک رای برای کاندیداها و یک رای دیگر نیز مربوط به احزاب است. از انتخابات سال 2014، 71 کرسی مربوط به نمایندگان (شامل 7 کرسی برای نمایندگان ماوری که تنها ماوریها میتوانند به آنها رای دهند) و 49 کرسی دیگر از مجموع 120 کرسی مربوط به کاندیداهای احزاب است. این کار به منظور موثر بودن نظر احزاب در تصمیمگیریهاست.
انتخاباتها از دهه 1930 تحت حاکمیت دو حزب سیاسی ملی و کارگری انجام میگرفتند. در بین ماههای مارچ 2005 تا آگوست 2006، نیوزلند به اولین کشوری در جهان تبدیل شد که تمام مقامات اصلی آن (حاکم، فرماندار کل، نخست وزیر، سخنگوی پارلمان و قاضی ارشد) به طور هم زمان توسط زنان اشغال شده بود. نخست وزیر کنونی این کشور جیسیندا آردن نام دارد. او از تاریخ 26 اکتبر 2017 این سمت را بر عهده داشته است. او سومین نخست وزیر زن این کشور است.
قوهی قضاییه نیوزلند که توسط قاضی ارشد اداره میشود، شامل دیوان عالی، دادگاه تجدید نظر، دادگاه عالی و دادگاههای زیردست میباشد. قضات و افسران قضایی به طور غیر سیاسی تعیین شده و تحت قوانین مشخصی کار میکنند تا به حفظ استقلال قضایی کمک کنند. این مساله این قوه را قادر میسازد تا بدون دخالتهای سیاسی بر اساس قانون عمل کنند.
کشور نیوزلند به عنوان یکی از کشورهای دارای بیشترین ثبات و حکومتی با مدیریت عالی شناخته میشود. در سال 2017، این کشور رتبهی چهارم را از نظر قدرت نهادهای دمکراتیک و رتبهی اول را در شفافیت دولت و عدم فساد در بین کشورهای جهان کسب کرد. طبق یک گزارش حقوق بشری که در سال 2017 توسط وزارت امور خارجه ایالات متحده منتشر شد، حکومت نیوزلند به طور کلی بر حقوق افراد احترام میگذارد، اما نگرانیهایی در مورد وضعیت اجتماعی ماوریها وجود دارد. نیوزلند از مشارکتهای مدنی در روند سیاسی خود استفاده میکند. 77 درصد مردم در انتخابات اخیر نیوزلند شرکت کردند در صورتی مقدار میانگین جهانی 69 درصد است.
روابط خارجی و قدرت نظامی
در اوایل دورهی مستعمراتی نیوزلند، این کشور به بریتانیا اجازه داد تا تجارت خارجی و مسئولیتهای سیاست خارجی آن را بر عهده بگیرد. در کنفرانسهای امپریالیستی سالهای 1923 و 1926 تصمیم گرفته شد که نیوزلند باید مجاز به مذاکره در مورد معاهدات سیاسی خود باشد. اولین قرارداد تجاری این کشور در سال 1928 با ژاپن منعقد شد. در تاریخ 3 سپتامبر سال 1939، نیوزلند با بریتانیا متحد شد و با کشور آلمان اعلان جنگ کرد. در آن زمان نخست وزیر، مایکل جوزف سوج، اعلام کرد که: «بریتانیا هر اقدامی بکند ما از او حمایت خواهیم کرد».
در سال 1951، بریتانیا بر منافع خود در اروپا متمرکز شد. در این زمان نیوزلند در معاهدهی امنیتی ANZUS به استرالیا و ایالات متحده پیوست. تاثیر ایالات متحده بر نیوزلند باعث تضعیف تظاهرات علیه جنگ ویتنام و مخالفتها علیه مسائل مربوط به کشاورزی و محیط زیست و سیاستهای هستهای نیوزلند شد. با وجود تعلیق ایالات متحده از تعهدات AZNUS، این معاهده بین نیوزلند و استرالیا ادامه یافت. با وجود موافقتنامههای تجاری و قراردادهای گردشگری، رابطهی سیاسی نزدیک بین نیوزلند و استرالیا حفظ شد. در سال 2013، حدود 650.000 نفر از شهروندان نیوزلندی در استرالیا زندگی میکردند که معادل 15 درصد جمعیت ساکن در نیوزلند بود.
نیوزلند در بین کشورهای جزایر اقیانوس آرام حضوری فعال دارد. نیوزلند به این کشورها کمکهای زیادی ارائه میدهد و بسیاری از مردم این جزایر برای اشتغال به نیوزلند مهاجرت میکنند. مهاجرتهای دائمی تحت طرح ساموان 1970 انجام میگیرد. این طرح اجازه میدهد هر ساله حداکثر 1100 نفر با ملیت ساموان و 750 نفر از جزایر دیگر اقیانوس آرام اجازه اقامت دائم در نیوزلند را دریافت کنند. در سال 2007 طرح کارگران فصلی نیز برای مهاجرت موقت معرفی شد و در سال 2009 حدود 8.000 نفر از اهالی جزایر اقیانوس آرام تحت این طرح استخدام شدند.
نیروهای نظامی نیوزلند شامل ارتش نیوزلند، نیروی هوایی سلطنتی نیوزلند و نیروی دریایی سلطنتی نیوزلند میباشد. این کشور در هر دو جنگ جهانی دخیل بود و نیورهای نظامی آن در مبارزات قابل توجهی در گالیپولی، کریت، ال آلامین و کاسینو شرکت داشتند.
علاوه بر جنگ ویتنام و جنگهای جهانی، نیوزلند در جنگ دوم بوئر، جنگ کره، جنگ خلیج و جنگ افغانستان نیز شرکت داشته است. نیروهای نظامی این کشور در چندین ماموریت به حفظ صلح منطقهای و جهانی کمک کردهاند. برخی از این ماموریتها عبارتند از ماموریت قبرس، سومالی، بوسنی و هرزگوین، آنگولا، کامبوج و جزایر سلیمان.
حکومت محلی و قلمروهای خارجی
اولین مهاجران اروپایی نیوزلند را به چند استان تقسیم کردند که تا حدودی خودمختار بودند. به دلیل فشارهای اقتصادی و نیاز به تقویت راهآهن، سیستم آموزشی، فروش زمین و دیگر سیاستها، حکومت به صورت متمرکز درآمد و در سال 1876 استانها منسوخ شدند.
از سال 1876، شوراهای مختلفی تحت قوانین تعیین شده توسط حکومت مرکزی به وجود آمدند تا مناطق محلی را اداره کنند. در سال 1989، حکومت مرکزی حکومتهای محلی را به صورت ساختاری دو جانبه از شوراهای منطقهای و مقامات محلی سازماندهی کرد. تعداد 249 شهرداری که در سال 1975 وجود داشتند، در حال حاضر به 67 مقام محلی و 11 شورای منطقهای تبدیل شدند. نقش شوراهای منطقهای سازماندهی محیط طبیعی با تاکید ویژه بر مدیریت منابع است، در حالی که مقامات محلی مسئولیت مسائلی مانند آب و فاضلاب، جادههای محلی، ساختمانسازی و دیگر مسائل محلی را بر عهده دارند. مقامات محلی شامل 13 شورای شهر، 53 شورای ناحیهای و شورای جزایر چاتام هستند.
قلمرو نیوزلند، یکی از 16 قلمرو مشترکالمنافع، به کل منطقهای گفته میشود که ملکه بر آن حاکمیت دارد و شامل نیوزلند، توکلو، منطقه راس، جزایر کوک و نیو میباشد. جزایر کوک و نیو دارای حکومتهای منطقهای مستقل هستند. پارلمان نیوزلند نمیتواند برای این کشورها قانون تصویب کند، اما با رضایت آنها میتواند از طرف آنها در امور خارجی و دفاعی نقش داشته باشد. توکلو منطقهای است که حکومت مستقل ندارد اما توسط یک شورای سه نفره اداره میشود. منطقهی راس جزو قلمرو نیوزلند است که در قطب جنوب قرار دارد و مرکز تحقیقاتی اسکات در آن منطقه فعالیت میکند. قانون ملی نیوزلند شامل تمامی بخشهای قلمرو آن میشود و تمامی افرادی که در یکی از این مناطق به دنیا آمده باشند شهروند نیوزلند محسوب میشوند.
جغرافیا
نیوزلند تقریبا در مرکز نیمکرهی آبی (جنوبی) قرار دارد و از دو جزیرهی اصلی و تعدادی جزیرهی کوچکتر تشکیل شده است. این دو جزیرهی اصلی توسط تنگهی کوک از یکدیگر جدا شدهاند و کوتاهترین فاصله بین آنها حدود 22 کیلومتر (14 مایل) میباشد. علاوه بر جزایر شمالی و جنوبی، پنج جزیرهی بزرگ دیگر که قابل سکونت هستند عبارتند از جزیرهی استوارت (در تنگه Foveaux)، جزیرهی چاتام، جزیرهی بزرگ مرجانی (در خلیج هاوراکی)، جزیرهی d’Urville، و جزیرهی وایهکی (در فاصلهی 22 کیلومتری مرکز اوکلند).
شکل کشور نیوزلند بلند و باریک است (بیش از 1600 کیلومتر طول و حداکثر 400 کیلومتر عرض) و حدود 15.000 کیلومتر (9300 مایل) خط ساحلی دارد و مجموع کل مساحت آن 268.000 کیلومتر مربع (103.500 مایل مربع) است. به دلیل وجود جزایر دور افتاده و خط ساحلی طولانی، این کشور دارای منابع دریایی فراوانی است.
جزیرهی جنوبی بزرگترین منطقهی نیوزلند است و 12امین جزیرهی بزرگ جهان به شمار میآید. این جزیره توسط کوههای جنوبی به دو بخش تقسیم شده است. در این منطقه 18 قله با ارتفاع بیش از 3000 متر وجود دارد و بلندترین آنها کوه کوک است که ارتفاع آن 3754 متر میباشد. جزیرهی شمالی 14امین جزیرهی بزرگ در دنیاست و نسبت به جزیرهی جنوبی کمتر کوهستانی است اما دارای چندین آتشفشان است. منطقهی آتشفشانی بسیار فعال تاوپو یک فلات بزرگ آتشفشانی را تشکیل داده است که توسط بلندترین کوه جزیرهی شمالی، کوه Ruapehu (2797 متر) مشخص میشود. در این فلات همچنین بزرگترین دریاچهی کشور یعنی دریاچهی تاوپو قرار گرفته است. این منطقه یکی از فعالترین مناطق آتشفشانی جهان به شمار میآید.
کشور نیوزلند قسمتی از یک قارهی بسیار کوچک به نام زیلاندیا بوده است. وسعت این قاره در حدود نصف کشور استرالیا بوده که به مرور زمان به زیر آب رفته است. حدود 25 میلیون سال پیش، جابجاییهای صفحات زمین این منطقه را دچار تغییرات زیادی کرد. دلیل اصلی به وجود آمدن کوههای جنوبی نیز همین مساله بوده و فشرده شدن پوستهی زمین در این منطقه باعث به وجود آمدن این کوهها شده است. اثرات دیگر این تغییرات، به وجود آمدن گودال Puysegur، گودال Hikurangi در شرق جزیرهی شمالی، و گودالهای Tonga و Kermadec در نقاط شمالیتر این جزیره بوده است.
نیوزلند بخشی از منطقهی استرالاسیا نیز محسوب میشود. این کشور همچنین ناحیهی جنوب غربی منطقهی پلینزی را تشکیل میدهد. اصطلاح «اقیانوسیه» اغلب برای نشان دادن منطقهی استرالیا، نیوزلند و جزایر اقیانوس آرام استفاده میشود که در مدل 7 قارهای قرار ندارند.
آب و هوا
آب و هوای نیوزلند عمدتا دریایی و معتدل است. میانگین سالانه دما 10 درجهی سانتیگراد (50 درجهی فارنهایت) در جنوب و 16 درجهی سانتیگراد (61 درجهی فارنهایت) در شمال است. بیشترین و کمترین دمایی که این کشور تاکنون تجربه کرده است 42.4 درجهی سانتیگراد (108.32 درجهی فارنهایت) در رانگیورا و 25.6- درجهی سانتیگراد (14.08- درجهی فارنهایت) در رانفرلی بوده است. شرایط آب و هوایی در نقاط مختلف این کشور بسیار متفاوت است. در ساحل غربی جزیرهی جنوبی هوا به شدت مرطوب بوده در حالی که در مرکز اوتاگو و حوزهی رودخانهی مکنزی آب و هوا نیمه خشک است. در بین 7 شهر بزرگ این کشور، کرایستچرچ خشکترین شهر است و سالانه به طور میانگین 640 میلیمتر (25 اینچ) در این شهر باران میبارد. شهر ولینگتون نیز پربارانترین شهر کشور به شمار میآید و حدود دو برابر این مقدار در طول سال باران دارد. آوکلند، ولینگتون و کرایستچرچ روی هم به طور میانگین در طول سال بیش از 2000 ساعت هوای آفتابی دارند. قسمتهای جنوبی و جنوب غربی جزیرهی جنوبی دارای آب و هوای خنکتر و ابریتری هستند در حالی که قسمتهای شمالی و شمال شرق جزیرهی جنوبی آفتابیترین مناطق کشور بوده و حدود 2400 تا 2500 ساعت هوای آفتابی دارند. به طور کلی برفهای زمستانی از اوایل ماه ژوئن آغاز به باریدن کرده و تا اوایل ماه اکتبر ادامه دارند. بارش برف در مناطق شرقی و جنوبی جزیرهی جنوبی و بر روی کوههای سراسر کشور بسیار رایج است.
تنوع زیستی
نیوزلند حدود 80 میلیون سال است که از نظر جغرافیایی منزوی بوده و این موضوع بر تکامل گونههای حیوانات، قارچها و گیاهان این منطقه تاثیر گذاشته است. انزوای فیزیکی باعث انزوای بیولوژیکی شده و منجر به پیدایش یک محیط زیست تکاملی پویا با نمونههایی از گیاهان و حیوانات متمایز و خاص شده است. حدود 82 درصد گیاهان بومی نیوزلند اندمیک (مخصوص آب و هوای همین منطقه) هستند که شامل 1944 گونه از 65 دسته مختلف میباشند. تعداد گونههای قارچهای موجود در نیوزلند مشخص نیست اما طبق برآوردهای انجام شده حدود 2300 گونهی قارچی در این کشور وجود دارد که 40 درصد از آنها اندمیک هستند. دو نوع اصلی از جنگلها در این منطقه وجود دارند که یکی شامل درختان گسترده پودوکارپ و دیگری شامل درختان راش جنوبی با آب و هوای سردتر هستند. از دیگر گونههای گیاهی این منطقه میتوان به چمنزارهای انبوه اشاره کرد.
پیش از سکونت انسانها در این کشور، حدود 80 درصد زمینهای آن را جنگلها پوشش داده بودند. تنها در ارتفاعات بلند، مناطق مرطوب، مناطق آتشفشانی و نواحی نابارور پوشش گیاهی وجود نداشت. پس از ورود انسان به این منطقه جنگلزدایی عظیمی رخ داد. پس از مهاجرت پلینزیها، تقریبا نیمی از جنگلهای این منطقه از بین رفتند. قسمت عمدهای از این جنگلها نیز پس از ورود مهاجران اروپایی نابود شدند. در حال حاضر حدود 23 درصد از کل آن جنگلها باقی مانده است.
این جنگلها مملو از پرندگان بودند و کمبود حیوانات پستاندار شکارچی باعث به وجود آمدن گونههایی مانند پرنده کیوی، کاکاپو، وکا و تاکاهی شد. اینها پرندگانی هستند که قدرت پرواز ندارند. با مهاجرت انسانها، تغییراتی در زیستگاه این منطقه ایجاد شد و حیواناتی مانند موش، راسو و برخی پستانداران وارد این زیستگاه شدند و این امر موجب کاهش گونههای پرندگان شد.
از حیوانات دیگر بومی این منطقه میتوان به خزندگان (تواتارا، سوسمارهای شنزی و مارمولکها)، قورباغهها، عنکبوتها، حشرات و حلزونها اشاره کرد. برخی از این گونهها، از جمله تواتارا، بسیار نادر هستند و به آنها اصطلاحا فسیلهای زنده میگویند. سه گونه از خفاشها، به عنوان تنها پستانداران بومی خشکزی نیوزلند شناخته میشدند تا این که در سال 2006 استخوانهای یک پستاندار بسیار نادر و کمیاب با قدمتی به اندازهی حداقل 16 میلیون سال کشف شد. با این حال، پستانداران دریایی در این منطقه فراوان هستند. والها و سیل خزینها از جمله پستانداران دریایی این منطقه به شمار میآیند. پرندگان دریایی زیادی نیز در نیوزلند وجود دارند که یک سوم آنها مخصوص این کشور هستند. تعداد گونههای پنگوئن موجود در نیوزلند از هر کشور دیگری بیشتر است.
پس از ورود انسان، نیمی از گونههای حیوانات مهرهدار، از جمله حداقل 51 گونه از پرندگان، 3 گونه از قورباغهها، 3 گونه از خزندگان، یک گونه از ماهیها و یک گونه از خفاشها منقرض شدند. با این حال، دوستداران محیط زیست در نیوزلند از روشهای متعددی، مانند کنترل آفات و ایجاد پناهگاهها برای حیوانات، برای بهبود حیات وحش این کشور استفاده کردهاند.
اقتصاد
کشور نیوزلند دارای اقتصادی پیشرفته است و شاخص توسعهی انسانی این کشور در سال 2018 رتبهی 16 جهان را به خود اختصاص داده است. همچنین این کشور از نظر شاخص آزادی اقتصادی در سال 2018 رتبهی سوم را کسب کرده است. این کشور دارای اقتصادی پر درآمد است و سرانهی تولید ناخالص داخلی (GDP) آن 36.254 دلار آمریکا است. پول رایج نیوزلند دلار (نیوزلند) است که به طور عامیانه به نام «دلار کیوی» شناخته میشود.
از لحاظ تاریخی، صنایع استخراجی به شدت به اقتصاد نیوزلند کمک کردهاند، برخی از این صنایع شامل ماهیگیری، کتان، طلا و چوبهای بومی هستند. اولین حمل و نقل گوشت سرد در سال 1882 منجر به ایجاد صادرات گوشت و لبنیات به بریتانیا شد. این تجارت رشد اقتصادی عظیمی در نیوزلند ایجاد کرد. تقاضای بالا برای کالاهای کشاورزی در بریتانیا و ایالات متحده به نیوزلندیها کمک کرد تا در دهههای 1950 و 1960 از استانداردهای زندگی بسیار بالایی (بالاتر از کشورهای استرالیا و اروپای شرقی) بهرهمند شوند. در سال 1973، هنگامی که بریتانیا به اتحادیهی اقتصادی اروپا پیوست، صادرات نیوزلند کاهش پیدا کرد و عوامل دیگری نیز مانند بحران نفتی در سال 1973 و بحران انرژی در سال 1979 منجر به رکود اقتصادی شدید در این کشور شد. استانداردهای زندگی در نیوزلند پایینتر از کشورهای استرالیا و اروپای شرقی قرار گرفت و در سال 1982 درآمد سرانه این کشور به کمترین میزان خود رسید. در اواسط دههی 1980 نیوزلند در طی یک دورهی 3 ساله کمکهای مالی بخش کشاورزی را حذف کرد. از سال 1984، دولتهای روی کار آمده نقشی اساسی در بازسازی اقتصاد این کشور ایفا کردند و اقتصاد این کشور به سرعت رشد کرد و به یک اقتصاد تجاری آزاد تبدیل شد.
در سالهای 1991 و 1992 نرخ بیکاری نیوزلند بیش از 10 درصد بود، اما در نهایت این میزان در سال 2007 به کمتر از 3.7 درصد رسید. با این حال بحران اقتصادی جهانی تاثیر شدیدی بر اقتصاد نیوزلند گذاشت و تولید ناخالص داخلی آن به شدت کاهش پیدا کرد. همچنین نرخ بیکاری در اواخر سال 2009 به بیش از 7 درصد رسید. در دسامبر سال 2014، نرخ بیکاری عمومی حدود 5.8 درصد بود در حالی که نرخ بیکاری جوانان در محدودهی سنی بین 15 تا 21 سال بیش از 15.6 درصد بود. نیوزلند از اوایل دهه 1970 تا به حال دچار پدیدهی «فرار مغزها» بوده است. حدود یک چهارم افراد تحصیل کرده و استعدادهای درخشان این کشور در خارج از مرزهای آن، از جمله در استرالیا و بریتانیا، زندگی میکنند. با این حال در دهههای اخیر، این کشور توانسته است استعدادهای زیادی را از کشورهای اروپایی و کشورهای در حال توسعه به خود جذب کند.
زبان
انگلیسی زبان غالب کشور نیوزلند است و حدود 96.1 درصد جمعیت آن به این زبان صحبت میکنند. انگلیسی نیوزلندی بسیار شبیه به انگلیسی استرالیایی است و بسیاری از انگلیسی زبانان اهل نیمکرهی شمالی قادر به تشخیص آنها از یکدیگر نیستند.
پس از جنگ جهانی دوم، ماوریها از صحبت کردن به زبان خود در مدارس و محل کارشان منع میشدند. این زبان تنها در برخی مناطق دور افتاده کاربرد داشت. اما در سالهای اخیر تلاشهای زیادی برای احیای این زبان انجام شده و این زبان به عنوان یکی از زبانهای رسمی این کشور شناخته میشود. در حال حاضر حدود 3.7 درصد مردم به این زبان صحبت میکنند. همچنین مدارس زبان ماوری تاسیس شده و دو کانال تلوزیونی نیز برای ماوریها راهاندازی شده است.
مذهب
مذهب رسمی کشور نیوزلند مسیحیت است. البته جامعه آن جزو یکی از سکولارترین جوامع جهان به حساب میآید. در سرشماری سال 2013، اعلام شد که 55 درصد جمعیت این کشور حداقل مذهب هستند. 49 درصد این افراد خود را مسیحی معرفی کردند. مسیحیان اصلی این کشور شامل کاتولیکها (12.6 درصد)، مسیحیان انگلیسی (11.8 درصد)، مسیحیان پروتستان (8.5 درصد) و مسیحیان دیگر (5.5 درصد) هستند. در دهههای اخیر، مهاجرت و تغییرات جمعیتی به رشد ادیان دیگر در این کشور کمک کرده است. برخی از این ادیان عبارتند از دین هندو (2.1 درصد)، بودایی (1.5 درصد)، اسلام (1.2 درصد) و دین Sikhism (0.5 درصد). منطقهی آوکلند دارای بزرگترین تنوع مذهبی و دینی در این کشور است.
اگر قصد ادامهی تحصیل در نیوزلند را دارید و یا میخواهید سفری به آن جا داشته باشید، به شما پیشنهاد میکنیم مطالب زیر را بخوانید تا اطلاعات کاملی در ارتباط با این کشور کسب کنید:
زبان نیوزلند
دلار نیوزلند
۱۱ مورد که باید در مورد فرهنگ نیوزلند بدانید!
استان های نیوزلند
نوشتههای تازه
دستهها
- اخبار (56)
- استرالیا (238)
- اطلاعیه ها (15)
- ایران (24)
- بورسیه (70)
- دانستنی ها (277)
- دانشگاه ها (29)
- دانشگاه های استرالیا (23)
- دانشگاه های کانادا (25)
- دستهبندی نشده (29)
- رشته های استرالیا (21)
- رشته های کانادا (9)
- رویدادها (6)
- کانادا (192)
- مقالات (382)
- مقالات برتر (203)
- نیوزلند (11)
- ویزاهای کانادا (4)